2 Ağustos 2011 Salı

SaFRaNBoLu


Safranbolu'yu ülkemizde ve dünyada ön plana çıkaran en önemli unsur geleneksel Türk mimarisi tarzındaki Safranbolu evleridir. Bu evler bir yandan kentsel konumlarıyla diğer yandan mimarileriyle dikkate değerdirler. Başka bir anlatımla Safranbolu Evleri yüzlerce yıllık bir süreçte oluşan Türk kent kültürünün günümüzde yaşamaya devam eden en önemli yapı taşlarıdır. Bu nedenle Safranbolu evleri hakkında yeterli bilgi sahibi olabilmek için, yörenin ikliminden başlayarak kültürü, aile yapısı, ekonomisi ve gelenekleri hakkında bilgi edinmek gerekir. 
İlçe merkezinde 18 ve 19.yy. ile 20.yy. başlarında yapılmış yaklaşık 2000 geleneksel Türk evi bulunmaktadır. Bu eserlerin 800 kadarı yasal koruma altındadır.
Evler Safranbolu'nun iki ayrı kesiminde gruplanmış durumdadır. Birincisi "Şehir" diye bilinen ve kışlık olarak kullanılan kesim, ikincisi "Bağlar" diye bilinen ve yazlık olarak kullanılan kesim. Şehir, yönetim merkezinin bulunduğu Kale, alışveriş merkezinin bulunduğu Çarşı, evlerin bulunduğu Akçasu, Gümüş, Musalla, Kıranköy ve Tabakhane semtlerinden oluşmaktadır. Bu kesim, iklimin olumsuz etkilerine karşı korunmuş, alçak rakımlı iki vadinin içindedir. Burada evler birbirine yakın, sokaklar dardır. Bağlar birkaçyüz metre daha yüksekte, hava akımlarına açık ve daha geniş araziler üzerindedir. Hemen hemen herkesin bir kışlık bir de yazlık evi vardır. Yöre halkı kışın şehirdeki evinde yaşar ve yazın havaların ısınmasıyla Bağlardaki yazlık evine göçer. Ancak "Çarşı"da üretim ve ticaret hayatı yazın da aynen sürer.



Safranbolu'da şehrin oluşumunda hem fonksiyonellik ön planda tutulmuş, hem de estetik kaygılar hiçbir şekilde terk edilmemiştir. Fonksiyonellik yönünden konutlarla-kamu binalarının, pazarlarla-çarşıların yerleşim düzeni, yol-sokak-meydan yapısı örnek gösterilebilir.
Tüm evler kendilerine göre daha merkezi konumdaki kamu binalarına, dini yapılara ve anıt eserlere dönüktür. Hangi evden bakılırsa bakılsın manzara kapanmaz. Evlerin yakın plan cepheleri kör, uzak plan cepheleri açık ve birbirlerini izleyecek konumdadır. Şehrin ortasında bulunan meydana yönelik yollar ve sokaklar tamamen taş kaplıdır. Anıt eserlerin avluları ve meydanlar da taş kaplıdır. Mevcut taş kaplama tarzı rutubeti en aza indiren, sel sularına karşı dayanıklı ve ağaç köklerinin yeterli su almasına uygun yapıdadır. Evlerin yerleştirilmesinde iklim gerekleri kadar evin oluşturacağı görünüm ve göreceği manzara da dikkate alınmıştır. Bir ev penceresinden, avlu dış kapısından ya da iki evin arasından görülecek manzara kesinlikle bir bütündür. İlk bakışta gözden kaçabilecek olan bu titizlik şehirin ve yapıların tümüne egemendir.

6 yorum:

  1. Safranbolu'yu ben de 3 sene kadar önce gidip görme ve gezme fırsatı bulmuştum
    verdiğiniz bilgilerle de sayenizde tekrar hatırlamış oldum
    teşekkür ederim

    sevgiyle...

    YanıtlaSil
  2. sevgili küçük hala;

    bende yaz başında gitmiştim anca fotoğraflarımı düzenleyerek hazırlıyorum blomda evet bencede çok güzeldi tarih kokan evleri gezdik konaklarında konakladık çok güzeldi.
    yorumunuz için teşekkürler

    sevgiyle...

    YanıtlaSil
  3. sAFRANBOLU evlerine ve kültürlerine yönelik yazını sevdim.Oraları sevgili annemle tur gezisiyle bir bir tanıdım.Onunla ortak anıma yeniden ışık tutmuş oldun..sağolasın..sağlolasın..:))

    ps;Bartın da var mı devamında..? ;)

    YanıtlaSil
  4. sevgili crazy;

    teşekkür ederim beğenilerin için
    anılarını yad ettirdim ne mutlu bana dimi

    sevgiyle...

    ps: bartın yok üzgünüm :(

    YanıtlaSil
  5. Çok güzel fotoğraflar.. Görmeyi çok istediğim ama bir türlü nasip olmayan yerlerdendir Safranbolu..

    Sevgiler:)

    YanıtlaSil
  6. sevgili deli anne;

    tavsiye ederim.
    en kısa zamanda inşallah diyelim

    sevgiyle...

    YanıtlaSil

çok naziksiniz demekki yoruma değer buldunuz efendim çok çok teşekkür ediyorum en kısa zamanda aktif edeceğim ve bloğunuza uğrayacağım sevgiyle kalın.

YaReDiR SiNeDe EsKi SeVGiLi

Yaredir sinede eski sevgili Eski sevgili eski günler Hayata baksana takmıyor kimseyi Hiçbir şey diriltmez artık geçmişi Ya...